Đồng môn Trần Anh Tuấn, trong một bài viết ngắn về những nghi vấn
trong tiểu sử của Chu Văn An trên Tạp Chí Thế Kỷ 21, số tháng 3 năm
2005 mới đây, đã kết luận: “ Chu Văn An là hình ảnh một kẻ sĩ tiết
tháo, khẳng khái và can cường. Một hình ảnh trang trọng mà người Việt
tôn thờ hàng sáu thế kỷ qua và sẽ tiếp tục trong những thế kỷ tới.
Hình ảnh ấy luôn luôn là điển hình của ông thầy trong truyền thống
Việt Nam mà ngày nay, những ai có chút dính dáng đến danh xưng Chu
Văn An cũng luôn luôn thấy hãnh diện, như… kẻ viết những hàng chữ
này!”
Chẳng cứ Trần Anh Tuấn, chúng ta, những dân Chu Văn An, không ai
là không hãnh diện về ngôi trường mình đã xuất thân. Niềm hãnh diện
của chúng ta xem chừng mặn mòi hơn những niềm hãnh diện thường có
của một học sinh đối với ngôi trường của mình. Tôi vẫn bâng khuâng
tự hỏi tại sao vậy?
Phải chăng, 50 năm trước đây, khi trường Chu Văn An của chúng ta
theo dòng người di cư vào nương nhờ tại trường Petrus Ký Saigon, chúng
ta đã mang một tâm trạng khác thường. Bỏ quê cha đất tổ, bỏ Hà Nội
kinh kỳ đài các, bỏ những kỷ niệm một thời tuổi trẻ, chúng ta lếch
thếch xuôi Nam vì chữ tự do. Sự mất mát quê hương luôn luôn là sự
mất mát lớn lao nhất mà con người phải gánh chịu. Chúng ta bơ vơ trong
sự mất mát tột cùng này đến phải co cụm lại với nhau, sưởi ấm cho
nhau, vỗ về nhau, an ủi nhau. Cái tình của chúng ta đãi nhau trong
hoàn cảnh bị bứt lìa với quá khứ này là cái tình của đùm bọc, của
chịu đựng, của yêu thương, của sự cần thiết phải dựa dẫm vào nhau
để sống còn trong hoàn cảnh mới. Bởi vậy, chúng ta đã vượt quá tình
đồng môn, vượt quá tình bè bạn để đãi nhau tình anh em ruột thịt.
Cái tình ruột thịt này đã được kế thừa từ lớp Chu Văn An này đến
lớp Chu Văn An khác khiến dân Chu Văn An chúng ta cột chặt vào nhau
như một khối keo sơn gắn bó.
Trong suốt cuộc đời 50 năm của chúng ta kể từ ngày chúng ta di cư
vào Nam, hẳn là đã nhiều lần chúng ta nhận ra được chất Chu Văn An
nơi những người chúng ta gặp. Trong môi trường của Đại Học, của quân
ngũ, của công sở, của xí nghiệp, của trường học, của cải tạo, của
tù đầy, của nhục nhằn, của ngược đãi, của lạc lõng, của vượt biên,
của ngỡ ngàng, của vất vả, của cuộc đời làm lại , chúng ta đã biết
bao lần nhận ra, cảm được chất Chu Văn An nơi những người đối diện.
Và khi nhận ra nhau, mặc dù chẳng cùng một niên học, chẳng cùng một
thế hệ, chẳng cùng một địa vị, chẳng cùng một nếp sống, chúng ta luôn
luôn nhận ra người anh em mới gặp, mới quen như là ruột thịt trong
một gia đình.
Năm mươi năm qua, cuộc đời của chúng ta vô cùng biển dâu. Chúng ta
sống nhiều hơn những thế hệ người Việt Nam khác. Cuộc đời với từng
ấy đổi thay, từng ấy chuyển dời, từng ấy vinh nhục, từng ấy khắc khoải,
từng ấy cố gắng, từng ấy vươn lên như cuộc đời của mỗi chúng ta, quả
thật chúng ta đã sống hơn một đời người.
Mặc những đổi thay chóng mặt và tận cùng đến như vậy, chúng ta, những
Chu Văn An, vẫn không lạc mất nhau. Chúng ta đã mang những mái tóc
ông nội ông ngoại tìm đến với nhau từ khắp ngõ ngách trên trái đất
này. Chúng ta vẫn bám lấy nhau bởi vì kỷ niệm của ngôi trường thân
yêu, chúng ta đã vắt chúng lên vai nhau. Nhìn thấy nhau, chúng ta
nhìn thấy lại nhau trong bóng dáng một người học trò khi lòng trai
còn tươi rói chữ Chu Văn An.
Tối hôm nay, chúng ta tìm tới nhau, quây quần bên nhau, như chúng
ta trở về với mái ấm gia đình. Chỉ việc thấy nhau, ngồi với nhau,
chúng ta đã cảm thấy như được sống lại một thời Chu Văn An. Như chúng
ta đã từng. Năm chục năm qua.
04/2005
|
