Ngày thứ năm 31 tháng 3 vừa qua là ngày hội của những người yêu xế trên nhiều nước. Montreal chúng tôi cũng góp phần vui nhộn. Nói huỵch toẹt ra cho rồi. Đó là ngày hãng xe hơi điện Tesla nhận tiền đặt cọc một ngàn đô để dành mua loại xe Tesla 3 chưa ra lò chiếc nào cả. Nơi nhận đặt cọc ở Montreal là một đại lý bán xe trên đường Ferrier, khu Côte-des-Neiges. Cửa chỉ mở vào lúc 9 giờ sáng nhưng trước đó một tiếng, số người xếp hàng đã lên tới trên 200 người. Đứng đầu hàng là chàng Ian Pavelko. Chàng này ở tuốt tận vùng Vaudreuil-Dorion. Đoạn đường từ nhà anh tới Montreal chỉ khoảng trên một tiếng lái xe nhưng anh đã tới bãi đậu xe của đại lý từ 5 giờ chiều ngày thứ ba 29 tháng 3. Anh phải căng lều ngủ hai đêm trước khi được đứng đầu hàng người không nhiều nhặn gì lắm. Cứ nghĩ tới hai đêm nằm trong lều trên bãi đậu xe, tôi thấy ái ngại cho anh chàng này. Tôi thì có các vàng tôi cũng không thèm! Nhưng dân bản xứ có cái thú kỳ lạ mình không thể hiểu được. Họ khoái ngủ gà ngủ gật một vài đêm màn trời chiếu đất để tranh cái hạng nhất. Anh Pavelko này coi bộ còn khoái hơn mọi người khác. Anh mua chiếc lều mới tinh và nhờ người vẽ cái logo của xe Tesla trên lều. Trong đêm đầu tiên có cả thảy ba chàng ngủ lều. Qua đêm sau, có khoảng hai chục nhân mạng. Tới 5 giờ rưỡi sáng thứ năm có hơn bảy chục người. Trước giờ mở cửa có trên 200 trự!

Bên Mỹ cũng có người say mê Tesla giống như anh chàng Ian Pavello tuy mức độ không bằng được đồng hương của tôi ở Montreal. Đó là anh Robin Santucci. Anh chỉ khăn gói quả mướp tới địa điểm xếp hàng ở Santa Monica, California vào lúc 3 giờ 45 sáng thứ năm và được hạng 6. Tới 9 giờ, giờ mở cửa, thì cũng có 200 trự như ở Montreal. Chàng này cũng là fan của Tesla từ nhiều năm qua. Trong khi chưa có được chiếc Tesla mơ ước, anh mua tạm chiếc Fiat 500 cũng chạy bằng điện. Anh này tính khá kỹ. Tới cuối năm 2017 thì hạn thuê chiếc Fiat sẽ mãn nên anh đặt mua trước chiếc Tesla 3 là đúng thời cơ. Tính kỹ hơn nữa, anh sợ số tiền “vì môi trường” chính phủ tặng cho người mua xe chạy bằng điện là 7.500 đô sẽ không còn nữa khi số xe điện bán ra nhiều khiến chính phủ hết láng. Vậy nên anh mua trước cho chắc ăn.

Điên thiệt! Tôi thốt ra lời khi đọc tin trên báo về vụ xếp hàng đặt cọc mua xe. Câu tán thán mang nặng phê phán này có hơi hướng tức tối. Chả là vì tôi đang lái chiếc xe chạy bằng xăng nhưng trong lòng vẫn mong muốn có một chiếc xe “lai” vừa chạy xăng vừa chạy bằng điện như chiếc hybrid Prius. Mộng ước nhỏ nhoi chưa với tới mà bây giờ thiên hạ đua nhau đặt cọc chiếc xe chê xăng, chỉ chạy bằng điện, lấn hơn các chiếc xe lai hybrid trong mộng của tôi một bước nữa, có tức cái mình cũng là chuyện dễ hiểu. Cục tức của tôi khi trồi khi sụt theo giá xăng. Giá xăng lên thì cục tức nổi lên, giá xăng xuống thì cục tức chìm xuống chút chút. Sự tức tối này có một tác dụng phụ là khi lái xe qua một cây xăng tôi tự động nhìn lên giá xăng, rất hại cho cặp mắt. Còn một tác dụng nữa là lỗi phép công bằng. Tiêu bạc trăm bạc chục không tính nhưng mua xăng đắt rẻ chỉ hơn nhau có vài xu một lít thì trong lòng vui mừng hoặc tức tối dâng cao rất hại cho con tim chân chính!

Con tim của người…điên Ian Pavelko là một con tim rực lửa yêu thương dành cho Tesla. Anh chàng này đang lái chiếc xe Audi kiểu A4 chạy bằng gasoline, đời 2007.Trong khi mộng ước của tôi chỉ là được ôm tay lái một chiếc xe hybrid chạy vừa xăng vừa điện thì mộng của chàng Pavelko lớn hơn thấy rõ: được sở hữu chiếc Tesla. Xe chạy bằng điện đã được nhiều hãng xe chế tạo nhưng nói tới xe điện là phải nghĩ tới Tesla. Tesla ăn trùm! Cũng như iPhone bên phía điện thoại. Các hãng Samsung, Nokia, Blackberry và nhiều hãng khác cũng ra kiểu mới lia chia nhưng chỉ mỗi khi iPhone ra phiên bản mới thì mới có vụ thức qua đêm xếp hàng chờ mua. Nay mai khi iPhone 7 ra mắt, dân chúng cũng sẽ rồng rắn chờ mua cho coi. Anh chàng sốt sắng xếp hàng Pavelko tâm sự: “Tôi chẳng bao giờ dám nghĩ là tôi có thể mua được một chiếc Tesla vì giá quá mắc. Nhưng khoảng một năm trước đây, tôi nghe thấy kiểu xe Tesla 3 khiến tôi như bay bổng lên mây. Tôi đếm từng ngày cho tới ngày hôm nay!”. Chừng nào thì anh chàng đang bay lên mây này thực sự được lái chiếc xe mơ ước. Chẳng ai biết được chắc chắn, kể cả nhà sản xuất xe. Họ dự tính tới đầu năm 2017 sẽ có thể bán ra được một số nhưng Tesla, tuy sản xuất xe chạy bằng điện, vẫn bị mang tiếng là chậm như rùa! Kiểu xe Tesla X được bán ra thị trường vào mùa thu năm ngoái đã bị chậm một năm khiến Tesla bị mang tiếng là lời nói không bao giờ đi đôi với việc làm. Nhưng kỳ này họ quyết tâm không mang danh anh Cuội nữa khi nhất quyết là tới năm 2020 sẽ tung ra khắp thế giới được 500 ngàn chiếc Tesla 3. Để đảm bảo cho lời hứa này, họ đang xây một nhà máy tại Fremont, California. Nhà máy sẽ hoạt động vào cuối năm 2017.

Trên 200 nhân mạng xếp hàng đóng một ngàn đô ở Montreal không cô đơn. Dòng người xếp hàng có từ bên Úc, bên Hong Kong và nhất là khắp các tỉnh thành bên Mỹ. Nội trong ngày thứ năm chen chúc đó đã có trên 200 ngàn người nộp tiền cọc một ngàn đô cho chiếc xe ước tính khoảng 35 ngàn đô một chiếc. Đó là một số tiền không nhỏ cho chiếc túi tiền của nhiều người, trong đó có tôi, nhưng là một số tiền được coi là rất rẻ cho một chiếc xe chạy điện. Rẻ như thế nào, chúng ta thử so sánh. Hãng Tesla đã ra hai kiểu xe chạy điện từ khuya nhưng giá của chúng là giá trên trời. Đó là chiếc Tesla S giá sơ khởi chưa có option chi hết là 71 ngàn đô và chiếc Tesla X giá 80 ngàn đô. Tới chiếc Tesla 3 này giá rớt xuống chưa đầy một nửa hai đàn anh của nó, làm chi thiên hạ chẳng phát sốt phát rét xếp hàng đặt mua tuy chưa biết bao giờ mới được sờ tới xe. Xe chưa có nhưng chi tiết của chiếc xe điện loại đại chúng này đã được hãng xe tiết lộ trong một buổi ra mắt vào đêm thứ năm khởi đầu ngày đặt cọc đó.

Thứ người tiêu thụ muốn biết nhất là sau mỗi lần sạc điện, xe sẽ chạy được bao xa. Đây là điểm tối cần thiết của người sử dụng. Nếu phải ghé sạc điện xoành xoạch thì rất phiền phức. Tôi vào tìm kiếm thì thấy hai con số. Một cho biết là sau mỗi lần sạc điện, xe chạy được 345 cây số. Một nguồn khác cho con số cao hơn. Tới 480 cây số lận! Con số nào cũng hấp dẫn nếu so với đoạn đường 320 cây số cho mỗi lần sạc điện của ba chiếc xe cạnh tranh với Telsa 3 là Nissan Leaf, Chevrolet Bolt và BMW i3. Chiếc Hyundai Ioniq kể như tụt hậu khi chỉ chạy được 176 cây số cho mỗi lần sạc điện. Như vậy nếu dùng xe Tesla trong thành phố thì dư sức qua cầu. Chẳng ngày nào chúng ta lái lòng vòng tới con số 345 cây số. Nếu chạy xa lộ tới thành phố khác thì cũng OK. Thí dụ như lái xe từ Montreal tới Toronto, chúng ta chỉ phải sạc điện giữa đường có một lần, cũng tương tự như đổ xăng. Điểm thứ hai mà người lái muốn biết là sức dọt của xe. Nhà sản xuất cho biết là xe có thể tăng tốc từ 0 cây số tới 95 cây số trong 2 giây 6! Vậy là quá ngon. Ngon hơn các xe xịn hiện nay như Lamborghinis, Ferraris, Porches và McLarens.

Mần răng mà nhà sản xuất có thể hạ giá thành của xe đánh rụp một cái xuống chỉ nửa giá từ giá 75 ngàn đô của xe Telsa S xuống 35 ngàn đô của xe Telsa 3? Nghe như chuyện…thần thoại. Bí quyết là ở chỗ họ hạ giá thành sản xuất của battery xe. Trước đây họ mua battery của hãng Panasonic sản xuất tại Nhật, nay họ cất một nhà máy sản xuất ngay tại Nevada trị giá tới 5 tỷ đô khiến giá thành của battery rẻ được tới 30%.

Cái tài của Tesla là đã tạo ra một nhãn hiệu được người tiêu dùng say mê chạy theo bén gót. Đó chắc không phải là vì trụ sở của nó ở vùng thung lũng điện tử Silicone Valley chung với Apple của các đời iPhone. Đây là hãng xe duy nhất đóng đô ở đây. Nhưng đó là tài riêng của người sáng lập ra Telsa, ông Elon Musk.

Nói tới ông này là nói tới một người “điên rồ”. Tôi gán cho ông nhãn hiệu “siêu quậy”. Ông có dính tới Canada chúng tôi. Mẹ ông là dân Canada và ông tốt nghiệp Đại Học Queen tại Kingston, tỉnh bang Ontario của Canada. Sau đó ông tiếp tục học cao học tại Đại Học danh tiếng Stanford ở California. Nhưng ông chỉ học đúng có hai ngày rồi không thèm học nữa. Ông bắt đầu quậy. Công ty Zip2 được ông thành lập lúc internet chỉ mới ra đời được vài năm. Lúc đó người ta chỉ dùng cuốn YellowBook nặng nề để tìm địa chỉ của các doanh nghiệp. Chắc chúng ta còn nhớ những ngày đó khi mỗi năm, chúng ta nhận được ngay trước cửa nhà những cuốn YellowBook dày cộm, ném chó thì chó nằm ngay đơ cán cuốc liền! Nhận thấy mỗi lần muốn tra cứu phải vác cuốn sách dày cộm này ra, lật cả ngàn trang giấy rất mỏi tay, ông số hóa các địa chỉ trong cuốn sách và tạo ra một ứng dụng tra cứu rất gọn nhẹ. Chỉ việc bấm vài cái là ra kết quả tra cứu. Ông thành công ngay khi các doanh nghiệp đua nhau bỏ tiền để có tên trong Zip2 tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành tra cứu. Năm 1999, ông bán lại Zip2 cho công ty AltaVista và bỏ túi ngon lành số tiền 341 triệu đô khi ông mới vừa tròn 28 tuổi!Có tiền, ông quậy tiếp. Lần này ông thò mũi vào lãnh vực tài chánh. Ông nhận thấy việc thanh toán tiền bạc bằng hóa đơn và chi phiếu gửi qua bưu điện rất chậm trễ và mất nhiều công sức cho cả doanh nghiệp lẫn khách hàng nên ông thành lập công ty X.com thanh toán tiền nong bằng internet. Dĩ nhiên ông thành công. X.com được đổi tên thành Paypal, thứ mà ngày nay ai mua hàng trên mạng cũng rất quen thuộc. Paypal không chỉ là thay đổi cách người ta thanh toán tiền mua hàng online mà còn thay đổi cách vận hành của ngành tài chánh thế giới.Năm 2002 ông bán Paypal lại cho eBay với giá 1 tỷ rưỡi đô.

Cú quậy tiếp theo của ông Elon Musk là quậy cả trời đất! Ông giải thích: “Nhân loại đã tiến hóa hàng triệu năm nhưng chỉ mất có 60 năm vừa qua để tạo ra những vũ khí có thể xóa sổ toàn bộ lịch sử. Sớm hay muộn, chúng ta cũng phải rời hành tinh xinh đẹp này hoặc chấp nhận sự diệt vong”. Nghĩ vậy nên ông muốn tạo ra cách để nhân loại có thể rời trái đất. Hành tinh ông nhắm tới để con người di cư là sao Hỏa! Và SpaceX ra đời. Đầu tiên là chế tạo ra những hỏa tiễn phóng vào không gian nhưng cái khó của ông là muốn tạo ra những hỏa tiễn khác với các hỏa tiễn hiện nay. Ba lần thí nghiệm phóng hỏa tiễn thất bại tưởng công ty đã tiêu tùng nhưng Elon Musk không phải là người chấp nhận thất bại. Lần phóng thứ tư vào tháng 12 năm 2008, ông thành công. Hỏa tiễn của ông sử dụng các kỹ thuật tân tiến, khác với các hỏa tiễn của Mỹ, Nga hay Trung Quốc. Cơ quan Hàng Không và Không Gian Hoa Kỳ (NASA) đã ký ngay hợp đồng trị giá 1 tỷ 6 đô! Với hỏa tiễn Falcon 9 có thể hạ cánh theo chiều thẳng đứng được phóng thành công vào năm 2010, trong tương lai hỏa tiễn có thể tái sử dụng khiến các hoạt động thương mại không gian sẽ dễ dàng tiện lợi và giá thành sẽ thấp hơn nhiều. SpaceX cũng đang thí nghiệm loại tầu không gian mới, cách mạng hóa ngành chuyên chở không gian, mỗi chiếc có thể chuyên chở được 100 người. SpaceX đã có kế hoạch tung ra phi thuyền Red Dragon với hỏa tiễn Falcon hạng nặng tối tân hơn Falcon 9 để sửa soạn đổ bộ lên sao Hỏa. Kế hoạch xây một thành phố có ngươi sống trên sao Hỏa sẽ được Elon Musk tiết lộ trong hội nghị về hàng không quốc tế sẽ được tổ chức vào tháng 9 sắp tới.

Nhìn xuống trái đất của chúng ta, ông Elon Musk “quậy” tiếp với tầu siêu tốc hành Hyperloop. Tầu có vận tốc chóng mặt 1.100 cây số/giờ. Nói vậy chứ hành khách trên tầu không có dịp chóng mặt vì với vận tốc kinh khủng này, tầu sẽ chạy trong các ống có áp suất thấp. Ông tính hệ thống tầu siêu tốc hành này sẽ hoạt động trong từ 7 tới 10 năm nữa. Hyperloop đã được chạy thử trong năm 2015.

Nhưng chuyện ông Elon Musk thấy phải làm ngay trước mắt trước khi quá muộn là giữ cho môi trường sống của chúng ta trong lành. Chúng ta dùng quá nhiều nhiên liệu khiến trái đất ngày càng nóng tạo ra hiệu ứng nhà kính làm thay đổi môi trường sống của con người. Chúng ta đang chịu hậu quả của sự thay đổi này khi thời tiết, mưa bão, lụt lội đã không còn theo trật tự cũ. Muốn chặn đứng được sự thay đổi tồi tệ này, ông lập công ty Solar City cung cấp các tấm nền năng lượng mặt trời lớn nhất nước Mỹ. Và xe hơi Tesla mà chúng ta đang nói tới là một công cụ khác trong việc xóa bỏ nhiên liệu xăng dầu làm ô nhiễm môi trường hiện nay. Thế hệ xe Tesla 3 với giá rẻ vừa nhận đặt tiền cọc sẽ giúp ông sớm đạt tới mục tiêu này.

Sự ồn ào của xe hơi Tesla làm các hãng xe hơi khác đua nhau nhảy vào cuộc chạy đua sản xuất xe chạy hoàn toàn bằng điện. Đó là một chuyển hướng tốt. Người ta dự đoán tới năm 2020, xe chạy bằng điện sẽ trở thành loại xe phổ thông. Điện sẽ rất rẻ vì chỉ sử dụng năng lượng mặt trời. Năm 2020, chỉ bốn năm nữa thôi, chắc lúc đó tôi sẽ mua được xe chạy bằng điện vì giá xe sẽ rất dễ chịu. Nhưng tới lúc đó, chắc tôi sẽ không mua xe hơi điện. Không phải vì tôi cao tuổi không còn được lái xe (4 năm nữa tôi vẫn…trẻ!), không phải vì tôi không đủ tiền để mua xe (giá xe lúc đó rẻ rề!), mà vì lý do tôi sẽ cho biết sau.

Trong tương lai, các hãng sản xuất xe hơi truyền thống như Ford, Chevrolet, Honda, Toyota, Huyndai…sẽ phải quy hàng trước các hãng không chuyên như Tesla, Google và Apple. Các tay mơ này sẽ cho ra lò loại xe không người lái! Đây mới là cuộc cách mạng rốt ráo của kỹ nghệ xe hơi. Cuộc cách mạng sẽ thay đổi xã hội chúng ta đang sống. Đường phố sẽ khác xa đường phố ngày nay. Mọi sự sẽ có thể bắt đầu vào năm 2020.

Tai nạn xe hơi là chuyện thường ngày chúng ta thấy. Nguyên do phần lớn là “tài” của các đấng tài xế. Nếu không có tài xế nữa thì tai nạn sẽ giảm đi rõ. Người ta ước tính hiện nay mỗi năm số tử vong vì tai nạn xe hơi trên toàn thế giới là 1 triệu 200 ngàn người. Tính ra xe chạy cứ 100 ngàn cây số là tiêu một mạng người. Khi xe không có người lái thì 10 triệu cây số mới có một tai nạn chết người. Như vậy số người tử vong giảm xuống chỉ còn 200 ngàn người. Chúng ta tiết kiệm được 1 triệu mạng sống mỗi năm! Tiền bảo hiểm xe sẽ rẻ hơn 100 lần. Các hãng bảo hiểm sẽ chết lần chết mòn. Vì không phải lái xe nên người ta có thể ngồi để làm việc trong khi xe di chuyển. Kết quả là con người sẽ có khuynh hướng sống xa thành phố cho thêm phần yên tĩnh và thoải mái hơn. Ngành địa ốc sẽ có thay đổi lớn. Các cây xăng ngày nay sẽ bị triệt tiêu. Thay vào đó là các trạm sạc điện cho xe hơi.

Nhưng cái thay đổi lớn nhất là người ta sẽ cảm thấy khỏe re mỗi khi cần di chuyển. Con cháu chúng ta không cần lấy bằng lái xe. Thậm chí không cần mua xe nữa. Mua xe làm chi cho rắc rối khi muốn đi đâu chỉ cần a-lô bằng điện thoại di động là có xe tới rước đi tới  nơi về tới chốn. Số xe chạy trên đường vì vậy sẽ giảm đi tới 90%. Chỗ đậu xe không cần thiết nữa. Các bãi đậu xe sẽ trở thành công viên làm đẹp cho thành phố.

Khi cuộc sống trở nên khỏe re đến như vậy thì mua xe làm cái quái gì, dù là xe chạy bằng điện mà thiên hạ đang đâm đầu chen chúc nhau vào đặt cọc 1000 đô. Ngày đó cũng không xa. Điểm hẹn là năm 2020. Học theo cụ Nguyễn Khuyến, tôi mạnh bạo…xác định: không mua không phải không tiền không mua!

06/2016