Làm khó dễ nhau gì đây? Chữ nghĩa là thứ phải lành lặn mới ra chữ nghĩa, bắt nó handicap uốn miệng đọc sao đặng đây? Chẳng nên trách nhau sớm sủa như vậy. Cứ từ từ tôi sẽ trình bày nỗi khổ tâm của tôi. Chung qui là cái tiếng Việt mình nó dây mơ rễ má quá lắm. Na ná nhau là nó dắt dây nhau cùng đi. NG… là ngủ chứ có gì đâu. Ngủ thì viết phắt ngay là ngủ đi cho thiên hạ nhờ, bầy đặt làm chi! Biết là ngủ có khi trần xì một mình, có khi hai mình, có khi nhiều mình, lại có khi nói là ngủ mà làm những chuyện có ngủ nghê gì được đâu! Ngủ nghê? Cái ngủ nó bắt đầu rủ rê rồi đấy! Trước khi ngủ, người ta thường chơi một màn… ngáp. Ngáp là dấu  hiệu buồn ngủ. Ngáp vào buổi tối, trước giờ đi ngủ là màn prelude của ngủ. Nhưng ngáp không gần cái giường là một thứ… tốn tiền. Một thành viên hội thẩm tại tòa án Los Angeles đã ngáp khi đang dự phiên tòa vào ngày cá tháng tư vừa qua. Ông thẩm phán của Tòa Án Tối Cao Los Angeles Craig Veals không vui vì cái biểu hiện chán nản này và tuyên bố phạt cái ngáp vô duyên này một xín tiền đô Mỹ. Tác giả của cái ngáp phản đối. Chỉ há miệng ra mà thất thoát một xín, vui sao được? Ông tòa bèn xuống giá: một bích thôi! Ông há mồm đành phải nộp phạt vì chẳng dại gì mà đôi co. Ông Tòa có quyền phạt tới mức một xín rưỡi những ai không giữ trật tự trong phòng xử lận! Có đau cái túi tiền lần sau mới biết đường mà ngáp có trật tự.

Ngáp có trật tự, khó lắm. Dân Nhật vốn được tiếng là dân có trật tự nhất thế giới mà ngáp cũng không có trật tự được. Họ ngáp vung vít: trên đường phố, trong xe điện ngầm, tại giảng đường, trong các hội nghị..v..v.. Khi đất nước có cả một dàn… đồng ngáp như vậy, chính phủ phải hỏi tại răng liền. Họ cho mở cuộc điều tra. Và tìm ra một đống nguyên nhân. Giờ làm việc trong ngày ở Nhật càng ngày càng dài ra trong khi những nơi chơi khuya lại mở cửa búa xua 24/24. Công chức ở Tokyo làm việc có khi tới 10 giờ đêm mới xong. Rồi có chịu về nhà đâu. Họ túa ra đi chơi ở những nơi giải trí hoặc đi mua sắm nơi các siêu thị cũng mở cửa suốt đêm. Anh chị nào ngoan ngoãn về nhà thì cũng đâu có chịu đi ngủ. Coi TV này, điện thoại này, internet này. Ngủ chi cho uổng! Các anh chị cứ bã cả người ra mang tới hậu quả là năng suất làm việc kém, ảnh hưởng tới nền kinh tế quốc gia. Chuyện đùa sao! Nhật Bản đã bị tụt xuống hàng thứ 18 trong số 30 nước thành viên Tổ Chức Hợp Tác và Phát Triển Kinh Tế (OECD). Ngáp dễ sợ như vậy đó!

Năm 1986, khoa học gia Wolter Seuntjens đã bỏ công ra nghiên cứu tại sao người ta lại cứ gang miệng ra, nước mắt nước mũi chảy ròng ròng như vậy. Thông thường người ta vẫn cho ngáp là vì cơ thể cần một lượng oxy hoặc cơ thể bã rồi, cần nghỉ ngơi. Nhưng trong một công trình nghiên cứu dày 464 trang, Wolter đã tìm ra ngáp còn liên quan tới tính dục nữa! Khi một đối tác ngáp, điều đó có nghĩa là thôi nhé, không có đánh cờ đánh quạt gì hết hoặc có buộc phải trả bài thì cũng ầu ơ cho xong chuyện chứ chẳng thích thú gì. Wolter quan sát loài khỉ và nảy ra một nghi vấn: tại sao những anh khỉ đực ngáp nhiều thường là thứ khỉ chúa, có hàm lượng testosterone cao, làm tình với nhiều chị khỉ cái và con cháu đầy đàn? Thấy vậy, ông bèn làm thí nghiệm với người. Ông tìm hiểu 2000 trự có nhu cầu tình dục mạnh và rất mạnh, thấy họ rất hay ngáp dù không buồn ngủ hay mệt mỏi. Khi tìm hiểu văn hóa nghệ thuật phương Đông, ông rất thú vị khi thấy các nhà văn, nhà thơ thường cho nhân vật ngáp khi muốn tỏ tình hoặc ước muốn chuyện cờ người. Không hiểu nhà khoa học này đọc thơ văn ở đâu, chứ riêng tôi, muốn tìm văn thơ về ngáp để phụ họa cho bài này mà chẳng tìm được một dòng nào cả. Văn thơ của chúng ta hình như không biết ngáp! Riêng đối với Wolter thì thơ văn cứ ngáp như thường. Ông đã thử cho 200 ông xem những đoạn phim kích thích hay đọc những đoạn văn thơ gợi ý tình dục thì thấy 76% các ông đã ngáp ngắn ngáp dài kèm theo đòi hỏi cao độ về tình dục. Đó là một kết quả khá thực tiễn: từ nay xin các bà để ý, nếu thấy ông nào mà ngáp thì hãy tránh xa, còn nếu thấy ông xã ngáp thì hãy xáp gần!

Khi ngủ còn có một trò chơi khá phổ biến là nghiến răng. Lại NG… Trò này nam nữ đều có tỷ lệ tham gia ngang nhau. Khoảng từ 5 đến 20%. Cái tật này cũng ồn ào ra trò khiến người ngủ chung rất khó chịu hoặc thấy ghê răng. Không hiểu có vị nào có kinh nghiệm với cái trò rờn rợn này không chứ tôi đã từng nghe  tiếng nghiến răng và thấy rất khó chịu. Người ta nghiến răng mà mình cảm thấy răng mình buốt nhói. Ngoài sự bất tiện gây ra cho người ngủ chung, nghiến răng còn có cái hại nhãn tiền cho chính người nghiến. Trước hết là mòn răng, mất hết lớp men, gây tê buốt, nứt gãy các múi răng, răng lung lay hoặc… rụng! Hậu quả là các vị nghiến răng trông già trước tuổi vì mặt răng bị mòn sẽ làm giảm kích thước hàm răng khiến cằm nhô lên cao. Thứ đến là các cơ hàm bị co thắt mạnh trong suốt thời gian nghiến nên sẽ bị mỏi, đau các cơ, đau đầu, đau cổ. Hậu quả cũng làm xí trai xí gái đi vì các cơ hoạt động quá mức có thể bị phì đại, làm cho mặt bất cân xứng hay có bộ mặt vuông chữ điền. Sau cùng là rối loạn khớp thái dương-hàm. Người bệnh sẽ khó chịu hoặc đau ở khớp, có tiếng kêu lụp cụp khi há miệng, hay nhai. Nguyên nhân của nghiến răng có thể là stress, có cản trở hoặc vướng cộm nơi khớp cắn, rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương, suy dinh dưỡng, uống rượu hút thuốc hoặc do di truyền. Làm sao mà hết nghiến răng đây? Cứ tới các ông nha sĩ để mài, điều chỉnh răng hoặc đeo máng mặt răng. Dân gian ta có lối chữa mẹo bệnh nghiến răng bằng cách cho ăn tinh hoàn gà trống! Vị nào khi ngủ mà hay chơi loại nhạc rợn tóc mai này cứ thử coi xem sao. Không chữa được bệnh nghiến răng cũng bổ được chuyện khác!

Một trò khác khi ngủ là… ngưng thở. Lại vẫn NG…! Trò này hơi nguy hiểm vì có khi thăng luôn! Nó là chú chim báo bão của bệnh đột quị, căn bệnh được coi là kẻ sát nhân số một trên thế giới. Gọi là đột quị khi mạch máu dẫn tới não bộ bị bể hoặc tắc nghẽn do cục máu đông. Riêng trong năm 2002, anh đột quị đã làm thế giới vắng vẻ mất 5 triệu rưởi người. Nguyên nhân của chứng ngưng thở khi ngủ, người ta chưa biết rõ. Các nhà khoa học chỉ nhận thấy rằng một cơn ngưng thở thường kéo dài trong 10 giây hoặc lâu hơn và lặp đi lặp lại khoảng 300 lần mỗi đêm. Tiến sĩ Olga Parra thuộc bệnh viện Đại Học Barcelona, Tây Ban Nha đã giám sát 161 bệnh nhân đột quị và phát hiện ra nguy cơ tử vong do đột quị có liên quan mật thiết đến chứng ngưng thở khi ngủ. Trong suốt 30 tháng nghiên cứu, 22 bệnh nhân đã qua đời. Đó là những người có chỉ số ngưng thở rất cao. Càng cao thì nguy cơ tử vong càng lớn, Tiến Sĩ Parra đã kết luận như vậy!

Viết tới đây, tôi thấy hình như từ đầu bài tới giờ chỉ viết những chuyện dọa người khác. Mất vui đi. Đổi tiết mục khác cho vui hơn nhé. Đây là tiết mục hết sức rộn ràng. Ngáy! Có phải nhắc lại là cũng NG… nữa không?

Chắc ai cũng có kinh nghiệm riêng về chuyện kéo gỗ này. Kinh nghiệm của tôi là một kinh nghiệm não nề. Chúng tôi, năm tên đực rựa, đi chơi Las Vegas. Đánh bài thì ngủ nghê nỗi gì, cứ thuê một phòng khách sạn, ai mệt thì lên ngả lưng, ai hết tiền thì cũng ngả lưng luôn. Ăn tối xong, chỉ chừng một tiếng đồng hồ sau, toàn thể bán tiểu đội đã đều có mặt dưới cờ! Tiền bạc đều đã đưa cho mấy em hồ lỳ giữ dùm rồi. Ngủ đã! Hai cái giường dành cho bốn ông già, một ghế sofa là nơi nằm của một chú thanh niên vừa qua tuổi đôi mươi. Khi tôi chợt thức giấc thì cả một nhà máy cưa đang hoạt động hết công xuất. Mỗi máy, tùy theo tình trạng, tùy theo thời gian xử dụng, mà tiếng ồn ào khác nhau. Tôi trốn tiếng động, mò xuống dưới sòng bài, tạt qua chiếc máy rút tiền, nướng thêm mấy ngài tổng thống. Khi chiếc túi đã lại sạch sẽ, tôi mò lên lại. Tình hình không khá hơn. Chỗ thì máy đang vi vút chạy ngon lành, chỗ thì máy xì nước, chỗ thì máy bị hở van, chỗ thì máy giật giật như sắp hết điện. Nằm lơ mơ một lúc, một chiếc máy cưa bỗng ngừng hoạt động. Một bóng người nhẹ nhàng chuồi ra khỏi cửa. Tôi ngủ lúc nào không biết. Sáng ra, mở mắt dậy, thấy bốn cái đầu đang ngẩn ra nghe ngóng. Hóa ra chỉ có mình là làm việc chăm chỉ nhất. Thảo luận một hồi thì ra cái tổ con chuồn chuồn. Chúng tôi đều có khả năng góp vốn mở nhà máy cưa được cả! Chỉ tội một điều là chỉ vì tiếng ồn của nhà máy, trong đêm, tên nào cũng đã phải thức dậy, cũng phải len lén xuống gặp các em hồ lì. Và túi nào túi nấy đều sạch sẽ. Có góp vốn họa chăng chỉ góp được máy móc!

Ngáy tốn tiền, ăn thua chi! Ngáy còn làm phiền nhau quá lắm. Theo một cuộc khảo sát của Hiệp Hội Chứng Ngừng Thở Khi Ngủ và Ngáy tại Anh thì 81% những người có bạn đời ngáy than phiền là tiếng ồn làm họ không thể ngủ nổi và 70% đã phải ôm gối ra phòng khách. Sự xa cách làm chăn đơn gối lẻ, một phần ba số người được phỏng vấn cho biết chỉ vì tiếng ngáy mà vợ chồng hầu như không còn cái thú anh anh em em nữa! Khi tình chẳng còn được nối liền vào nhau, bất hòa nảy sinh, nhiều trường hợp vợ chồng chia tay nhau chỉ vì tiếng ngáy!

Trong Tuyển Tập Nhớ Huế số 16, tác giả Trần Kiêm Đoàn trong truyện ngắn Giặc I-Meo, đã… ngáp với hai nhân vật ông Giáo bà Giáo. Với tuổi xế chiều, tình của hai ông bà cũng có bóng chiều : “Bà bắt đầu cảm thấy tiếng ngáy đêm đêm của ông Giáo cục cằn và thô thiển quá. Bà khám phá mùi mồ hôi toát ra từ thân thể của ông Giáo ngày một hăng nồng khó ưa. Bà không chịu nổi mùi thuốc lá thoang thoảng đâu đó từ hơi thở của ông… Bà cảm thấy dáng nằm của ông Giáo quả là tội tình không quý phái… Sự khám phá không sáng tạo, mỗi ngày một thô và cứng hơn làm bà phải trăn trở đêm này qua đêm khác. Bà không ngủ được. Bệnh mất ngủ ngày một nặng hơn. Mãi cho tới khi ông phải tình nguyện xách gối qua phòng khác.”  Bắc Nam giờ đôi ngả, tội là của tiếng ngáy! Vì tiếng ngáy, bà Giáo không ngủ được, mới nghe, mới ngửi, mới thấy được đầy đủ sự tệ mạt của người đàn ông mà bà say mê thời trẻ. Ngáy tai hại như thế!

Nhưng sao lại có cái vụ này :

Đêm nằm thì ngáy o o
Chồng thương chồng bảo ngáy cho vui nhà!

Ca dao hơi dễ tính. Vì ca dao luôn luôn trẻ, không via như vợ chồng ông Giáo. Chứ vui chi được mà vui! Ngay như con nít ngáy cũng khó vui. Bởi vì đó là một hiểm họa. Tiến sĩ David Goza của Đại Học Louisville, Hoa kỳ, đã theo dõi  100 em ngủ ngáy và 100 em ngủ êm. Về đặc điểm sinh học, những trẻ ngáy có giấc ngủ REM ( giấc ngủ trong đó não bộ hoạt động rất tích cực) ít hơn đáng kể so với trẻ không ngáy. Hậu quả là điểm số về khả năng nhận thức toàn diện và khả năng ngôn ngữ thấp hơn hẳn. Ngoài ra, những trẻ ngủ ngáy còn dễ bị lo lắng, suy nhược thần kinh, hiếu động thái quá và sức tập trung suy giảm. Vì thế, theo Tiến Sĩ Goza, nếu thấy trẻ ngủ ngáy trên 3 lần một tuần kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi và học hành sa sút thì nên đưa con đi khám bác sĩ ngay.

Tại sao có người cò cưa khi ngủ, có người không? Trong cổ chúng ta có một cục thịt dư, nếu giây thần kinh điều khiển cục thịt này có vấn đề thì cục thịt sẽ rung lên mỗi khi có hơi thở đi qua. Sự rung động này cộng hưởng với vòm họng trống sẽ phát ra âm thanh. Sự trống trải này nhiều ít tùy người, tùy theo cấu trúc của lưỡi, của khe răng, của cái miệng há nhiều hay ít, sẽ làm âm thanh phát ra có… giai điệu khác nhau. Cách chặn những âm thanh vang vọng trong đêm này từ trước tới này thường là hoặc xịt thuốc vào cổ họng trước khi ngủ, hoặc bắn tia laser  vào khu vực thần kinh điều khiển sự rung của cục thịt dư nằm ngay bên cạnh cục thịt này. Mới đây khoa học đã có những bước tiến đáng kể trong việc… át tiếng ca lạc điệu. Đó là chiếc máy Snore Stopper. Thiết bị này giống như một chiếc đồng hồ điện tử có gắn một bộ cảm biến siêu nhậy, rất nhỏ và nhẹ, có thể đeo vào cổ tay. Khi phát hiện ra tiếng ngáy, nó sẽ lập tức gửi những xung điện vô hại vừa đủ để người xử dụng ngừng ngáy mà vẫn không bị thức giấc. Các nhà khoa học thuộc trường Đại Học Goettingen ở Đức lại đi theo một hướng khác vui hơn. Họ chế ra một chiếc núm vú giả giống như kiểu núm vú các em bé vẫn hay tù ti. Khi người ngủ ngáy ngậm chiếc vú này thì lưỡi sẽ bị đẩy ra sau răng, phần sau của vòm miệng sẽ không rung nữa và dần dần những âm thanh khó chịu khi ngáy sẽ không phát ra. Trong thí nghiệm, 70% những người ngậm núm vú đã… tốp hòa nhạc!

Ngậm núm vú? Mất mặt bầu cua lắm! Chẳng thà cứ ngáy! Như ông nhà văn Lorenzo Proteau của xứ Quebec của tôi. Chuyện này xảy ra đã 10 năm trước đây nhưng nhắc lại vẫn còn nhiều phần thú vị. Ông nhà văn Lorenzo Proteau được mời qua Pháp để dự cuộc triển lãm sách Grand Pavois tổ chức tại La Rochelle. Sau một ngày đứng coi quầy sách của ông, trời trở mưa trở gió, ông bị cảm. Ông chơi ngay thuốc trụ sinh. Đêm ông ngủ mê mệt trong phòng khách sạn. Có tiếng gõ cửa phòng. Người ta than phiền ông ngáy to quá. Ông xin lỗi và vào phòng ngủ tiếp. Một tiếng sau, lại có tiếng gõ cửa. Lần này ông chạm mặt với ông chủ khách sạn Hôtel de l’ Avenue kèm theo là hai ông bạn dân. Ông giải thích là ông bị bệnh và uống thuốc trụ sinh nên mệt mỏi. Làm chi được ông? Quá nửa đêm, lại có tiếng gõ cửa. Hai ông cảnh sát lịch sự mời ông về bót vì tiếng ngáy của ông đã làm cả khách sạn không ai ngủ được. Ông cự lại hỏi ông bị tội gì? Tội gây phiền phức cho người khác, hai vị bạn dân trả lời. Đành khăn gói về bót. Về tới bót ông hỏi các xếp là tại sao lại làm khó dễ nhau như thế này? Câu trả lời không vòng vo: tại vì ông ngáy! Ông vặn lại : ở nước Pháp các ông có luật nào cấm ngáy không? Mấy ông cò không trả lời được. Ông mệt quá nên xin được ngủ ngay tại bóp. Cảnh sát không chịu, sợ ông gài bẫy. Họ dẫn ông đi mướn khách sạn khác. Chẳng khách sạn nào còn chỗ. Cuối cùng ông gõ đại cửa một nhà trọ và tả oán là ông ở Canada sang bị cảnh sát làm khó dễ. Ông gác dan nhà trọ thương tình cho ông ngủ nhờ trên một chiếc ghế dài ngoài hành lang. Sáng hôm sau, ngoài quầy sách, ông làm toáng chuyện lên. Các ký giả chộp ngay lấy tin sốt dẻo. Tất cả các báo, đài phát thanh, đài truyền hình đều đưa tin… ngáy! Khi ông tới ngoại ô Paris, đài France 3 đã đưa nguyên một xe làm phóng sự tới phỏng vấn ông. Phóng viên cắc cớ đặt câu hỏi là ông biết ngáy từ hồi nào? Nhà văn trả lời : “Từ ngày còn ở trong bụng mẹ! Tôi không chừa được tật ngáy, các ông muốn gì?” Ai mà dám muốn gì! Về tới Montreal, ông lại… gáy nữa! Tờ báo Pháp Ngữ có một triệu độc giả Journal de Montreal đi ngay một cái tít bự tổ chảng kèm theo chân dung ông màu mè đàng hoàng chiếm hết trang nhất tờ báo. Thế là nhà văn Lorenzo Proteau nổi tiếng! Không vì văn tài mà vì ngáy!

Tôi không có ý khuyên các nhà văn đi học ngáy. Cần gì phải học nhỉ!

05/2005