I.Q. là chữ viết tắt theo tiếng Anh của chỉ số thông minh (Intelligence Quotient). Làm người chẳng ai muốn thiếu thông minh. Càng thông minh càng hơn người. Vậy nên ai cũng muốn vỗ ngực khoe mình thông minh. Con người vốn có tính tự yêu mình, cái chi của mình cũng hơn người khác, nếu rõ ràng không hơn được thì cũng cố cho hơn bằng cách dìm người khác xuống. Thông minh hay không, chúng ta hãy nghe câu chuyện sau. Nhà khoa học Edison cần tính dung tích một bóng đèn hình quả lê, ông bảo người phụ tá là Chapton tính dùm. Chapton đã tốt nghiệp Đại học ngành toán. Ông loay hoay đo và tính toán theo các công thức dày đặc mà cả giờ đồng hồ sau vẫn chưa có kết quả. Thấy vậy, Edison nói: “Đâu có chi rắc rối mà tính với toán mãi như vậy!”. Ông mang chiếc bóng đèn ra vòi nước, hứng đầy nước rồi đổ nước vào cái ống có vạch đánh dấu dung tích. Kết quả có ngay chỉ trong vài giây. Cần chi phải tính toán. Đó là…thông minh! Chỉ số thông minh I.Q. chính là số đo nhận thức của một người về một vấn đề chứ không phải đo vốn hiểu biết rộng hay hẹp. Tuy nhiên người có học vấn cao thường nhận xét sự việc nhanh lẹ hơn.

Vậy người thông minh là người có khả năng giải quyết sự việc vượt trội hơn so với người khác. Trong tiếng Việt, chúng ta có những từ để chỉ mức độ thông minh: sáng dạ, lanh lợi, thông minh, tài tình, khôn ngoan, chậm hiểu, tối dạ, ngu si, đần độn…Và tiếng Việt trong nước gần đây có thêm từ mới: ngu lâu!

Như vậy thông minh là thứ mông lung khó đo lường. Nhưng người ta cũng kiếm ra được cách đo. Thước đo đó chính là cách tính ra chỉ số thông minh. Có nhiều bản đo lường trí thông minh. Ngay ở Việt Nam, người ta cũng đã có nhiều cách khác nhau để định chỉ số IQ. Chắc chúng ta ai cũng thắc mắc muốn thử lửa coi  mình có thông minh không? Tôi cũng vậy. Tôi tìm vào những bản đo lường chỉ số IQ bằng tiếng Việt Nam. Tôi chọn ra được hai bản. Một bản phải trả lời 30 câu hỏi tại địa chỉ http://vn.iqtest100.comvà một bản chỉ trả lời 12 câu hỏi ở địa chỉ http:/vn.vonvon.me/quiz/584. Theo nhận xét của tôi thì đại khái các câu hỏi không dựa vào kiến thức mà dựa vào sự chú ý, lý luận, so sánh, nhận xét nhanh. Khi làm những cái test này, cần phải thoải mái, yên tĩnh. Kết quả của tôi với test 30 câu hỏi, được 95 điểm; với test 12 câu hỏi, được 120 điểm!

Tôi phục tôi quá chừng chừng. Vì đất nước tôi đang ngụ cư là Canada, trung bình chỉ số IQ của người dân là 97 điểm. Thua Mỹ chút xíu vì trung bình IQ của người dân Mỹ là 98 điểm. Với 95 điểm và 120 điểm, tôi sẽ không có tí mặc cảm nào khi ra đường. Nếu chịu khó yêu mình chút đỉnh, tôi có thể vác mặt lên là khác.

Theo một bản tin thì Anh và Trung Quốc có chỉ số bình bình là 100, không được vào top 10 nước mà người dân có chỉ số IQ trung bình cao nhất.

Đứng đầu thế giới là Hongkong với 107 điểm. Hòn đảo trước đây thuộc Anh được xếp hạng cao trong lãnh vực toán và khoa học. Trong danh sách của Tổ Chức The Organisation for Economic Cooperation and Development, viết tắt là OECD, về chất lượng giáo dục, Hongkong đứng hạng 2, chỉ sau Phần Lan. Hongkong rất chú trọng việc giáo dục với hơn một ngàn trường học cho dân số 7,1 triệu người.

Đứng thứ nhì là Đại Hàn với 106 điểm. Chính phủ nước này cũng đầu tư rất nhiều vào việc giáo dục. Học sinh Đại Hàn có tiếng là chăm chỉ. Trung bình các em bỏ ra tới 14 tiếng mỗi ngày cho việc học.

Thứ ba là Nhật Bổn với 105 điểm. Đây là quốc gia sản xuất và xuất khẩu hàng đầu về công nghệ tiên tiến với các thiết bị điện tử, xe hơi và các loại máy móc phục vụ đời sống. Đại Học Tokyo là đại học tốt nhất Á châu, nằm trong top 25 trường đại học nổi tiếng nhất thế giới. Tỷ lệ dân chúng biết chữ đạt tới mức 99%, bằng với Singapore.

Singapore đứng hạng 5 với 103 điểm, dưới Đài Loan với 104 điểm. Với dân số chỉ có hơn 5 triệu người, Singapore là nước có chỉ số GDP đáng kinh ngạc là 270 tỷ đô Mỹ. Trung bình GDP của một người dân Mỹ là 52.839 đô trong khi Singapore đạt tới 52.918 đô. Nhỉnh hơn chút ít.

Nếu để ý chúng ta sẽ nhận thấy năm quốc gia có chỉ số IQ đứng đầu đều là các nước Á châu! Từ hạng sáu trở đi mới có các nước Âu châu chen chân vào. Các nước Hòa Lan, Ý, Đức và Áo đồng hạng với 102 điểm. Sau chót là Thụy Sĩ và Thụy Điển đồng 101 điểm.

Danh sách này đã gây ra nhiều tranh cãi vì một số nhà nghiên cứu cho rằng nó không phản ảnh đúng thực tế vì phương pháp nghiên cứu chưa đầy đủ và chính xác. Vì vậy, người ta khuyến cáo chỉ nên sử dụng chúng với mục đích giải trí hơn là thông tin.

Nhưng danh sách 10 người có chỉ số thông minh cao nhất thế giới thì không phải là thứ để giải trí. Họ là những người thông minh thật. Họ là ai? Ai cũng nghĩ tới Albert Einstein, cha đẻ của thuyết tương đối, một lý thuyết làm nền tảng cho vật lý hiện đại. Tên ông cũng được gắn liền với những thành tựu trong việc nghiên cứu về hạt nhân dẫn tới việc chế tạo ra bom nguyên tử. Cái bóng của ông quá lớn nhưng chỉ số thông minh của ông không ăn trùm thiên hạ như chúng ta nghĩ. IQ của ông chỉ từ 160 đến 190, xếp hạng thứ 9, gần chót!

Người đứng đầu thế giới từ trước tới nay về IQ là người mà chúng ta ít biết: ông William James Sidis. Thực ra người ta không trực tiếp thử ông về trí thông minh mà chỉ ước chừng. Chỉ số IQ của ông khoảng từ 250 đến 300! Ông sanh năm 1898 và chỉ 11 năm sau ông đã vào học ngành toán tại Đại Học Harvard, trở thành sinh viên trẻ nhất của trường Đại học danh tiếng này. Sau khi hoàn thành chương trình nghiên cứu, ông tham gia vào ban giảng huấn của nhà trường. Sinh viên phần lớn nhiều tuổi hơn ông nên họ coi thường ông giảng viên nhí này. Ông học quá xuất sắc và quá nhanh nên không ai chơi với ông. Ông tham gia vào phong trào xã hội chủ nghĩa và gặp những rắc rối pháp lý. Cha mẹ ông đưa ông vào một viện điều dưỡng nhằm thay đổi quan điểm chính trị của ông. Năm 1921,  chẵn 23 tuổi, ông xuất viện và đoạn tuyệt với toán học và nghiên cứu, sống một cuộc sống bình thường. Ông qua đời vào năm 46 tuổi vì xuất huyết não.

Một thiên tài khác rất nổi tiếng là Leonardo da Vinci mà chắc chúng ta ai cũng biết tới. Ông giỏi về nhiều bộ môn: hội họa, điêu khắc, âm nhạc, toán học, kỹ thuật, địa chất, địa lý và văn học. Thập bát ban văn võ ông đều tinh thông ăn trùm thiên hạ. Ngon như vậy mà chỉ số IQ của ông chỉ đứng thứ bảy, khoảng từ 180 đến 190. Cũng như với William James Sidis nói trên, thời ông chưa có vụ đo chỉ số thông minh nên chỉ số này chỉ được suy luận ra.
Giữa Leonardo da Vinci, hạng 7, và Albert Einstein, hạng 9, là một người chúng ta ít biết tới: Judit Polgar. Cô này giỏi môn đánh cờ vua. Môn đánh cờ vua là một môn cần vận dụng trí thông minh nên những kiện tướng môn này thường là những người có chỉ số IQ cao. Chỉ số IQ của cô là 170. Khi mới 15 tuổi, cô đã là kiện tướng trẻ nhất môn cờ vua. Cô là người phụ nữ đầu tiên đánh bại vua cờ vua nổi tiếng số một thế giới là Gary Kasparov.
Vậy thì người vô địch thế giới cờ vua Gary Kasparov này chỉ số thông minh được bao nhiêu? Ông đứng hạng 5 với chỉ số 194. Từ khi bắt đầu chơi cờ chuyên nghiệp vào năm 1985, không một tay cờ nào hạ được Gary Kasparov. Ông chễm chệ ngồi ngôi nguyên thủ trong vòng 8 năm, từ 1985 đến 1993. Ông cũng nổi tiếng về hành vi chính trị đối lập với Tổng Thống Putin của Nga.

Người đàn bà thứ hai trong danh sách mười người thông minh nhất thế giới là Marilyn Vos Savant, đứng hạng 6. Tôi hoàn toàn không “quen” bà này. Bà sanh năm 1946, được sách kỷ lục Guinness ghi nhận là người có chỉ số IQ cao nhất vào năm 1980 với chỉ số 190, chỉ số cao nhất đo được vào thời đó. Bà là một nhà văn nổi tiếng với các cuốn sách Ask Marilyn và Annie’s Mailbox. Tôi nghi bà là một chuyên viên gỡ rối tơ lòng!

Đứng hạng nhì là Terence Tao với chỉ số IQ từ 225 đến 230. Ông này là một thần đồng toán học người Úc gốc Hong Kong hiện đang giảng dậy tại Đại học California ở Los Angeles. Ông nhận huy chương Fields năm 2006, một giải của Hiệp Hội Toán Học Quốc Tế dành cho những nhà toán học dưới 40 tuổi. Nhà toán học Ngô Bảo Châu của Việt Nam cũng đã đoạt huy chương này vào năm 2010.

Hạng 3 là Christopher Hirata với chỉ số IQ 225, quốc tịch Hoa Kỳ, sanh tại Michigan vào năm 1982. Bằng vào cái họ Hirata, tôi cố kiếm coi xem ông có phải người gốc Nhật không, nhưng không thấy tài liệu nào xác nhận. Ông là một thần đồng đã đoạt huy chương vàng tại Olympic Vật Lý Quốc Tế năm 1996 khi mới 13 tuổi, người trẻ nhất đoạt huy chương này. Năm 14 tuổi ông nhập học trường danh tiếng California of Technology, gọi tắt là Caltech. Năm 16 tuổi, Hirata đã được cơ quan NASA mời cộng tác với một dự án không gian lên sao Hỏa. Năm 22 tuổi, ông đậu bằng Tiến Sĩ tại Đại Học Princeton. Sau khi lấy bằng tiến sĩ, Hirata trở về làm giảng viên dạy vật lý thiên văn tại Caltech.

Hạng 4 với IQ 210, là Kim Ung Yong, sanh tại Đại Hàn vào năm 1963. Lúc mới được 6 tháng tuổi ông đã biết nói. Khi vừa tròn 3 tuổi, đã đọc được tiếng Anh, Đức, Hàn và Nhật. Ông qua Mỹ học và làm việc cho NASA khoảng 10 năm. Sau đó ông chán cuộc sống tại Mỹ, trở về Hàn quốc dạy học.

Người ta ghi nhận được từ hạng 2 tới hạng 4 là ba người gốc Á châu, đều là thần đồng về toán và vật lý. Thực ra danh sách mười người có chỉ số IQ cao nhất có nhiều dị bản. Tôi không có thời giờ đọc hết nhưng thấy là danh sách nào cũng có ba thần đồng Á châu này chia nhau những vị trí đầu.

Vị trí chót, hạng 10, là một ngạc nhiên. Đó là nhà vật lý nổi tiếng nhất hiện nay: ông Stephen Hawking, người Anh. Ông này bị bệnh Amyotrophic Lateral Sclerosis khiến tê liệt toàn thân, phải ngồi xe lăn và xoay trở rất khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Tác phẩm quan trọng nhất của ông là cuốn “A Brief History of Time”, xuất bản vào năm 1988. Cuốn này thuộc loại best-seller với số bán lên tới 10 triệu cuốn. Ông là người cống hiến cho thế giới một cuộc cách mạng về vật lý lý thuyết trong kho tàng tri thức của nhân loại. Với tài năng bẩm sinh, tôi nghĩ chỉ số IQ của ông phải rất cao. Nhưng IQ của ông chỉ có 160 và đứng hạng thứ 10, hạng chót trong danh sách những người có chỉ số cao nhất thế giới. Nhưng dù vậy, những phát biểu của ông đã làm chao động thế giới.

Tôi mới đọc được một phát biểu của ông về một thứ thuốc giúp tăng gấp đôi chỉ số IQ. Ông tiên đoán: “Viên thuốc này sẽ làm thay đổi nhân loại”. Ông nói như vậy khi được ký giả Anderson Cooper của đài truyền hình CNN phỏng vấn. Bản tin cho tường thuật tiếp về phát biểu của Stephen Hawking: “Não của con người cũng như bắp thịt, phải tập luyện và dùng những thứ thuốc hỗ trợ như các lực sĩ thường dùng, nhưng không phải cho bắp thịt mà cho óc não. Và đó chính là điều tôi đang làm để làm thăng hoa khả năng tâm thần của tôi”. Thứ thuốc…thần đó là SynagenIQ. Stephen Hawking là người tôi khâm phục, Anderson Cooper ngày nào tôi không gặp trên CNN. Với chỉ số IQ 160, ông Stephen Hawking định nâng lên 320 chăng? Chỉ số IQ của mỗi người là thứ được phú cho từ cha sanh mẹ đẻ, giờ chỉ cần nuốt mỗi ngày một viên thuốc trong ít ngày sẽ được double, chuyện…giả tưởng. Tờ báo Forbes được gán cho đã đi cái tin giật gân này vội thanh minh thanh nga. Đó là tin giả! Có vậy chứ. Xã hội bây giờ trâng tráo có thừa. Người ta thản nhiên đặt ra những điều dối trá. Tác giả của sự dối trá không biết IQ được bao lăm? Tôi nghĩ chắc cũng khá mới có đủ khả năng lôi những tên tuổi nổi tiếng vào những điều gian dối để thủ lợi. Nếu họ được bơm chỉ số IQ lên gấp đôi, không biết trình độ trâng tráo của họ được thăng hoa tới cỡ nào!

Viết tới đây làm tôi nhớ tới chuyện xảy ra ở “cái-gọi-là Quốc hội” Việt Nam cộng sản vào tháng 6 năm 2010 khi bàn về việc xây dựng đường sắt cao tốc cho  Việt Nam. Ông đại biểu tỉnh Hà Nam Trần Tiến Cảnh phát biểu nguyên văn như thế này:”Thế giới có Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Ý, Thụy Điển, Hà Lan, Anh, Hàn Quốc, Bỉ đã có đường sắt cao tốc. Brazil, Nga, Indonesia đang triển khai. Tôi thấy những nơi có chỉ số IQ cao thì họ có đường sắt cao tốc, Việt Nam ta cũng có chỉ số IQ cao. Gần ta Trung Quốc họ làm nhiều đường sắt cao tốc. Việt Nam hội đủ các yếu tố về sự cần thiết, về địa hình, nhu cầu đi lại hai miền rất lớn và sự phát triển kinh tế của đất nước. Đường sắt cao tốc có nhiều ưu điểm về kinh tế, kỹ thuật, tốc độ nhanh, ô nhiễm môi trường nhẹ, độ thoải mái cao. Điều quan trọng nhất là đi tàu rất an toàn, tôi đã được đi một số tuyến đường tàu cao tốc ở nước ngoài. Một học sinh có thể yên tâm đi tàu đến trường, một bà mẹ có thể đi tàu đến cửa hàng. Đường sắt cao tốc đích thực là phương tiện đi lại tốt nhất trong tương lai”. 
Chỉ cần đọc đoạn phát biểu trên của một người đại diện dân, ta cũng đủ biết chỉ số IQ của ông đại biểu Trần Tiến Cảnh là bao nhiêu. Từ đó suy ra chỉ số IQ của những người đang ngồi ngất ngưởng trên đầu dân nước ta. Tôi nghĩ họ cần phải được uống thuốc tăng chỉ số IQ SynagenIQ càng sớm càng tốt. Thuốc dỏm chắc có ép-phê với những tên cầm quyền dỏm!

02/2017